„Dla Ziemi” dla dzieci. Przegląd działań Stowarzyszenia adresowanych do najmłodszych
Stowarzyszenie „Dla Ziemi” to organizacja pozarządowa, która wspiera integrację uchodźców i uchodźczyń z polskim społeczeństwem. Prowadzi również działania na rzecz społeczności lokalnej. Dużą część adresatów i adresatek aktywności organizacji są dzieci. Przypadający 1 czerwca Dzień Dziecka jest dobrą okazją do przyjrzenia się działaniom Stowarzyszenia skierowanych do najmłodszych.
Organizacja powstała w 1995 roku i właściwie od tego momentu dzieci były jedną z grup docelowych Stowarzyszenia. W gminie Kamionka, na terenie której zarejestrowane jest „Dla Ziemi”, przez wiele lat prowadzone były projekty edukacyjne i artystyczne dla dzieci. Rozwijano współpracę, także międzynarodową, z lokalną szkołą, zapraszano gości, organizowano wiele działań, które miały na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci wiejskich. Działania zmieniały się wraz z wiekiem mieszkających w okolicy dzieci, z czasem były to projekty młodzieżowe, a część osób zaangażowanych w projekty Stowarzyszenia od uczestników i uczestniczek przeszło do roli liderów i liderek prowadząc własne działania adresowane do dzieci.
Od 2009 roku organizacja nieustannie wspiera uchodźców i uchodźczynie, głównie mieszkające na terenie województwa Lubelskiego. Duża część z tych osób to dzieci. To dla nich nieprzerwanie, już piętnasty rok, Stowarzyszenie „Dla Ziemi” realizuje szereg projektów. Do części z nich zapraszani są również ich rówieśnicy i rówieśniczki ze szkół, gdzie wspólnie się uczą.
Jakie to działania? W przeciągu tych kilkunastu lat było ich naprawdę sporo, w tym miejscu wymienione zostaną te aktualnie prowadzone.
Wsparcie językowe
Dla Stowarzyszenia bardzo ważne jest, aby osoby starające się o nadanie statusu uchodźcy lub już po zakończonej procedurze uczyły się języka polskiego. Jest to niezbędny element pełnej integracji. Lekcje języka polskiego prowadzone były od samego początku uruchomienia działań wspierających dla osób uchodźczych.
W tym momencie Stowarzyszenie „Dla Ziemi” pomaga w nauce języka polskiego dwóm grupom dzieci. Pierwsze z nich mieszkają w Ośrodku dla Cudzoziemców w Łukowie, te które uczęszczają do szkoły mają zapewnione indywidualne lekcje języka polskiego prowadzone przez studentów i studentki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Praca „jeden na jeden” przez cały rok akademicki pozwala na poznanie dziecka, jego potrzeb i trudności z jakimi zmaga się w szkole. Dzięki temu nauka może być bardziej skuteczna. Więcej o modelu współpracy Stowarzyszenia z UP im. KEN w Krakowie można przeczytać w publikacji „Jak działać wspólnie? Modele współdziałania wypracowane przez Stowarzyszenie „Dla Ziemi” i organizacje sojusznicze. Broszura informacyjna”
Drugą grupą są dzieci afgańskie, przybyłe do Polski w sierpniu 2021 roku po ewakuacji z Afganistanu przez polskie władze. Po uregulowaniu sytuacji prawnej wiele z tych osób wyjechało z Polski lub przeniosło się do większych miast. Na Lubelszczyźnie pozostało niewiele rodzin, kilka z nich mieszka w Bezwoli. To właśnie dla nich organizujemy zajęcia z języka polskiego, wśród nich są także dzieci.
Wsparcie edukacyjne
Pomoc w nauce języka polskiego to nie jedyne działania wspierające edukację dzieci uchodźczych. Stowarzyszenie „Dla Ziemi” podkreśla, jak ważne jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni do nauki, w której uczniowie i uczennice będą mieć pewność, że nie zostały pozostawione „samie sobie”. Jednym z rozwiązań, które mają pomóc w osiągnięciu tego celu, jest zatrudnianie w szkołach, do których uczęszczają dzieci uchodźcze, asystentów i asystentek międzykulturowych. Organizacja była pierwszą na terenie województwa lubelskiego, dzięki której w szkołach pracowały takie osoby. W tym momencie Stowarzyszenie zatrudnia trzy asystentki międzykulturowe (do końca marca 2023 roku były to cztery osoby). Wspierają one dzieci ukraińskie uczące się w Zespole Szkół w Kamionce oraz Szkole Podstawowej nr 7 w Chełmie.
Zajęcia artystyczne
Te zajęcia od zawsze cieszyły się ogromną popularnością. Stowarzyszenie prowadzi warsztaty muzyczne, teatralne, rękodzielnicze, plastyczne, kuglarskie i wiele innych. Duża ich część realizowana była w Ośrodkach dla Cudzoziemców, z którymi organizacja współpracowała. Wiele odbywało się w szkołach, do których uczęszczały dzieci uchodźcze i adresowane były do całej społeczności szkolnej. Przez ostatnich kilka lat zajęcia organizowane są głównie dla najmłodszych mieszkańców i mieszkanek łukowskiego Ośrodka dla Cudzoziemców. W tym momencie działa tam dziewczyńska grupa bębniarska prowadzona pod opieką Tomasza Kozdraja. Bębniarki mają już na koncie występy przed publicznością, a na początku czerwca pojawią się na scenie głównej w trakcie obchodów Dni Łukowa. Elżbieta Rojek pracuje wraz z dziećmi nad kolejnym spektaklem teatralnym, zaś Zaira Avtaeva pokazuje jak ręcznie wykonać piękne przedmioty.
Pomoc materialna i rzeczowa
Stowarzyszenie stara się na bieżąco reagować na sytuacje kryzysowe i w miarę możliwości prowadzić także działalność interwencyjną. Organizuje zbiórki, w które angażuje sojuszników i sojuszniczki „Dla Ziemi”. Od niedawna funkcjonuje Fundusz Uchodźczy stworzony przez Stowarzyszenie. Dzięki posiadanym środkom możliwe są szybkie działania w przypadku pojawienia się potrzeb, które trudno sfinansować z projektów celowych. Organizacja udziela także pomocy materialnej ukraińskim rodzinom, w ramach jednego z programów przez okres sześć miesięcy najbardziej potrzebujące osoby (często są to rodziny z dziećmi) otrzymują dofinansowanie do zakwaterowania.
Noclegi krótkoterminowe
Dzięki nawiązanej współpracy z Fundacją Biedronki Stowarzyszenie „Dla Ziemi” udziela wsparcia w znalezieniu krótkoterminowych noclegów. Program adresowany jest do ukraińskich uchodźców i uchodźczyń, niezależnie od wieku. Od stycznia 2023 roku z bezpłatnego zakwaterowania, dzięki pomocy Stowarzyszenia, skorzystało prawie 250 dzieci.
Wyjazdy wytchnieniowe i integracyjne
Ważnym elementem pracy integracyjnej jest umożliwienie uchodźcom i uchodźczyniom poznawanie bliższych i dalszych okolic. Niestety z powodów finansowych rodziny uchodźcze rzadko wyjeżdżają na wakacje. Po części lukę tę wypełnia Stowarzyszenie „Dla Ziemi” oferując wyjazdy wytchnieniowe i integracyjne. Czasami są to kilkudniowe wycieczki, innym razem jednodniowe wyjazdy. Za każdym razem sprawiają radość i dają możliwość poznania nowego miejsca w Polsce czy województwie. Pozwalają choć na chwilę opuścić Ośrodek dla Cudzoziemców czy miejsce zbiorowego zakwaterowania. W zbliżającym się letnim sezonie Stowarzyszenie planuje organizację dni otwartych w Ogrodzie Społecznym w Bratniku. Zeszłoroczne doświadczenia pokazują, że taka forma odpoczynku cieszy się ogromnym zadowoleniem nie tylko wśród najmłodszych, ale także i ich rodziców.
Leśna edukacja
Na koniec nie można nie wspomnieć o tym, co się dzieje w Bratniku. Po latach powróciły tam zajęcia dla najmłodszych. Tym razem organizacja postawiła na edukację leśną jako alternatywę do formalnego kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym. W zajęciach uczestniczy kolejne pokolenie związane ze Stowarzyszeniem. Powstała leśna baza, w której odbywają się warsztaty i spotkania. Do dyspozycji najmłodszych jest także Ogród Społeczny.
Dzięki komu możemy prowadzić działania?
Praca wykonywana przez Stowarzyszenie „Dla Ziemi” nie byłaby możliwa bez wsparcia grantodawców. To dzięki ich środkom organizacja prowadzi tak wiele działań adresowanych do dzieci. Na liście sponsorów finansujących obecnie realizowane aktywności znajdują się: IKEA, Fondation de France, Fundacja Biedronki, Fundacja BNP Paribas, Fundacja Drzewo i Jutro, Fundusz Feministyczny, Program Aktywni Obywatele (środki pochodzą od Islandii, Liechtensteinu i Norwegii z Funduszy EOG i funduszy norweskich), UNHCR i prywatne osoby.
M. Kawa