KAMPANIA 16 DNI BEZ PRZEMOCY

Udostępnij

W 2021 roku przypada 30 rocznica światowej Kampanii „16 Dni Bez Przemocy”. Kampania organizowana jest zawsze między 25 listopada (Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet), a 10 grudnia (Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka), aby symbolicznie zaznaczyć związek pomiędzy przemocą wobec kobiet a naruszaniem praw człowieka i by podkreślić, iż przemoc wobec kobiet jest pogwałceniem praw człowieka. Odpowiedzialność za jej przeciwdziałanie i powstrzymanie spoczywa na instytucjach publicznych i państwowych, dlatego ta międzynarodowa kampania, organizowana przez Center for Women’s Global Leadership poświęcona jest wspieraniu koordynacji pracy mającej na celu zlikwidowanie przemocy ze względu na płeć na poziomie lokalnym, państwowym i międzynarodowym.

Rozmiar problemu obrazują Globalne dane na temat przemocy wobec kobiet:

  • 1 kobieta na 5 przynajmniej raz w życiu doświadczyła przemocy ze strony swojego męża/partnera. Około 12-15% kobiet funkcjonuje w „związkach z przemocą” po skończeniu 16. roku życia;

  • 25% zgłoszonych przestępstw z użyciem przemocy to przemoc wobec kobiet ze strony ich mężów/partnerów;

  • 95% ofiar przemocy w rodzinie to kobiety i dzieci;

  • Przemoc wobec kobiet ma najwyższy odsetek powtarzalności przypadków prześladowania spośród wszystkich przestępstw. Obliczono, że kolejny incydent związany z przemocą ma miejsce w 35% gospodarstw domowych w ciągu pięciu tygodni od pierwszego zajścia (za: Women and Equality Unit);

  • Około 70 % żeńskich ofiar morderstw zostało zabitych przez swoich partnerów – mężczyzn

  • Dziewczęta między 15-19 rokiem życia stanowią 50% ofiar przemocy seksualnej w skali światowej;

  • Co trzecia nastolatka doświadcza przemocy seksualnej na randkach i w związkach z rówieśnikami. Nastolatki które doświadczają przemocy często podejmują zachowania seksualne wysokiego ryzyka, próby samobójcze, uzależniają się od środków odurzających, mają zaburzenia odżywiania się;

  • Kobiety stanowią największą grupę cywilnych ofiar wojen. W czasie konfliktów zbrojnych wykorzystywanie kobiet stosowane jest jako instrument czystek etnicznych i broń wojenna (gwałty, przymusowe ciąże, wykorzystywanie seksualne);

  • Kobiety należące do mniejszości – etnicznych i narodowych, uchodźczynie, kobiety z różnymi rodzajami niepełnosprawności, ubogie, nieheteroseksualne są wyjątkowo narażone na przemoc;

  • Przemoc wobec kobiet, tak jak każda inna jest przestępstwem, a nie sprawą prywatną;

  • Przemoc mężczyzn wobec kobiet wydarza się niezależnie od poziomu wykształcenia, dochodów, pochodzenia etnicznego lub narodowego, wieku i religii.

Nie ma kraju czy społeczności nie dotkniętej przemocą – przenika ona media, jest obecna w domach, szkołach, w pracy i instytucjach. Jest uniwersalnym problemem, który zagraża życiu, zdrowiu i szczęściu nas wszystkich. Przemoc w rodzinie jest działaniem intencjonalnym, zaplanowanym, ukierunkowanym na wyrządzenie drugiej osobie krzywdy, szkody, cierpienia. Dotyczy relacji z bliskimi, w której istnieje nierówny układ sił. Dochodzi do wykorzystywania władzy, siły fizycznej, psychicznej, materialnej przez silniejszego nad słabszym. Zgodnie zaś z definicją przemocy domowej, zawartą w Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, „przemoc domowa” oznacza wszelkie akty fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej przemocy, występujące w rodzinie lub gospodarstwie domowym lub pomiędzy byłymi lub obecnymi małżonkami lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą miejsce zamieszkania, czy też nie. Doświadczanie przemocy w rodzinie niesie ze sobą wiele skutków dla osób krzywdzonych i świadków przemocy. Najbardziej poważną konsekwencją doświadczania przemocy jest ryzyko utraty życia i zdrowia. Osoby krzywdzone mogą doznać urazów fizycznych, i trwałego kalectwa. Skutkiem przemocy mogą być również zaburzenia zdrowia fizycznego i psychicznego, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, trudności w funkcjonowaniu w różnych rolach społecznych, długotrwałe konsekwencje w postaci złożonego zespołu stresu pourazowego, trwałych zmian w osobowości osób krzywdzonych. Przemoc w rodzinie odbiera poczucie bezpieczeństwa i możliwość prawidłowego rozwoju najmłodszym członkom rodziny. Niesie za sobą ryzyko dziedziczenia przez dzieci zachowań przemocowych i powielania ich w dorosłym życiu. Sytuacja dziecka doznającego bezpośredniej przemocy lub będącego świadkiem przemocy wobec innych członków rodziny jest dramatyczna. Dziecko samo nie zwróci się o pomoc, nie powie o sytuacji w swoim domu, ponieważ dla dziecka najważniejsza jest jego rodzina, rodzice, niezależnie od tego jacy dla niego są. Dzieci, które doznają przemocy lub są świadkami przemocy w rodzinie, w której jeden z rodziców stosuje przemoc wobec drugiego rodzica, nie mają zaspokojonych podstawowych potrzeb psychologicznych oraz bezpiecznego środowiska do prawidłowego rozwoju emocjonalnego, intelektualnego i fizycznego. Powyższa sytuacja sprawia, że często występują u nich między innymi: zaburzenia emocjonalne, depresje, zaburzenia zachowania. Również dorośli, którzy jako dzieci doświadczyli przemocy w rodzinie, często mają trudności z funkcjonowaniem psychicznym i pełnieniem ról społecznych. Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Należy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Niezwalczana przemoc przybiera na sile, utrwala się i eskaluje niosąc negatywne konsekwencje dla uwikłanych w nią rodzin i dla całego społeczeństwa. U ofiar przemocy domowej, doświadczających zespołu zaburzeń stresu pourazowego i poddawanych intensywnej przemocy psychicznej, często rozwija się tzw. proces wiktymizacji, który zmienia poczucie tożsamości maltretowanej osoby. Traci ona podstawowe poczucie bezpieczeństwa i uporządkowania życia, zaufanie do siebie i zaczyna źle o sobie myśleć, pragnie wycofać się z normalnego życia, izoluje się od innych. U części osób doświadczających przemocy pojawiają się tzw. wtórne zranienia, spowodowane niewłaściwymi reakcjami otoczenia, w tym instytucji powołanych do niesienia pomocy (ignorancja, pomniejszanie problemu, bezradność i in.). Pod wpływem takich reakcji otoczenia, powtarzania się aktów przemocy oraz na skutek małej umiejętności radzenia sobie z urazami, osoba krzywdzona zaczyna przystosowywać się do roli ofiary i przestaje się bronić. Często też obwinia się i przestaje oczekiwać poprawy sytuacji. Traci nadzieję i poczucie godności. Czasem w ostatnim odruchu desperacji podejmuje zamach na swoje życie lub na życie sprawcy przemocy. Jeżeli ofiara utrwalonej przemocy w rodzinie nie otrzyma pomocy z zewnątrz, jej szanse na wyrwanie się z pułapki i na uratowanie są niewielkie. Dlatego sprawą niezwykłej wagi jest prawidłowe działanie różnych instytucji i organizacji zajmujących się udzielaniem pomocy, aby uniknąć wtórnych zranień osoby doświadczającej przemocy. Na podstawie analizy ilości prowadzonych spraw przez Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Lubartowie w ramach procedury „Niebieskie Karty” należy zaobserwować, iż w ostatnich latach problem zdiagnozowanej przemocy domowej na terenie Gminy Miasto Lubartów nasila się. Świadczy o tym nie tylko wzrastająca liczba formularzy „Niebieskich Kart” przekazanych do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego, ale przede wszystkim specyfika i charakter pojawiających się problemów w rodzinach oraz coraz częściej ujmowanie w formularzu Niebieska Karta A dzieci jako ofiary przemocy domowej. Obowiązek wszczęcia procedury „Niebieskie Karty” poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta A”, w sytuacji powzięcia w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny, spoczywa na przedstawicielach policji, jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, oświaty, miejskiej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych i ochrony zdrowia. Zgodnie z art. 9d. ust. 1 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Pomoc osobom dotkniętym przemocą domową regulowana jest przede wszystkim Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, Kodeksem Karnym, Kodeksem Rodzinnym i opiekuńczym, Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 29 lipca 2005 r. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”. Znacząco, na przeciwdziałanie przemocy w rodzinie mają wpływ Nasze postawy, to czy i jak reagujemy kiedy doświadczamy przemocy lub jesteśmy jej świadkami. Pragniemy, aby ten artykuł był motywacją do refleksji, zastanowienia, a być może przyczyni się do zmiany postrzegania zjawiska przemocy i pobudzi do aktywnej postawy reagowania na doznawanie krzywdy.

Pamiętajmy, że przemoc w rodzinie nie jest sprawą prywatną, jest przestępstwem. Postawa polegająca na udawaniu, że problemu nie ma, nie wiemy o nim lub nas bezpośrednio nie dotyczy, jest rozwiązaniem najgorszym z możliwych. Nie bądźmy obojętni, jeżeli nasze spostrzeżenia intuicja, doniesienia osób trzecich wywołują w nas przekonanie, że mamy do czynienia z przemocą. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję – tak stanowi art.304 § 1 kodeksu postępowania karnego. Fakt przemocy czy zaniedbania można również zgłosić w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Lubartowie, w którym funkcjonuje Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Obowiązek zgłaszania podejrzenia występowania przemocy spoczywa na każdym z nas, na rodzinie, sąsiadach, osobach zrzeszonych w klubach seniora, albo wspólnotach wyznaniowych, na placówkach ochrony zdrowia, oświacie, pracownikach pomocy społecznej, fundacji czy stowarzyszeń itp.

Kontakt: MOPS Lubartów tel. 81 855-44-50, 81 852-60-44, e-mail [email protected] lub [email protected] .

Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Lubartowie